به نقل از «همشهری آنلاین»

دریاچه ارومیه خشک می‌شود؟ | تاثیر بارش های پاییزی بر دریاچه ارومیه

تاریخ انتشار: ۱ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۳۴۶۳۶

همشهری- زهرا رفیعی: تبخیر در این تابستان بسیار شدید است و ممکن است شرایط دریاچه ارومیه تا پاییز از این هم بدتر شود اما از اواسط پاییز بارندگی‌ها مجدداً آغاز شده، تبخیر کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه دریاچه خشک نخواهد شد. این جملات امیدبخش را معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست می دهد و می‌گوید: دریاچه ارومیه هنوز حدود ۹۶۰ میلیون مترمکعب آب داشته و این مقدار آب در ۴۰۸ کیلومتر از مساحت دریاچه وجود دارد لذا این امید را داریم که دریاچه به شرایط خوبی بازگردد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تبخیر در این تابستان بسیار شدید است و ممکن است شرایط دریاچه تا پاییز از این هم بدتر شود اما از اواسط پاییز بارندگی‌ها مجدداً آغاز شده، تبخیر کاهش پیدا می‌کند و دریاچه مجدداً آبگیری می‌شود. در نتیجه دریاچه خشک نخواهد شد.

مجتبی ذوالجودی؛ معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست: همزمان با تشدید گرمای جهانی کشور ما نیز تحت تأثیر گرمای بی‌سابقه در سال ۲۰۲۳ قرار گرفته و تحت تأثیر تابش خورشید، تبخیر آب‌های سطحی شدت گرفته است. افزایش تبخیر باعث شرایط نابه‌سامان دریاچه‌ها و تالاب‌های کشور شده و اکثر آنها حال و روز خوبی ندارند. آبگیری دریاچه ارومیه در سال آبی جاری مجموعاً ۸۵۰ میلیون مترمکعب بوده که حدود ۱۶۰ میلیون مترمکعب آن از سد کانی سیب، ۳۶۹ میلیون مترمکعب از سدهای داخل حوضه آبریز دریاچه ارومیه، به ویژه سد شهید کاظمی بوکان رهاسازی شده است. امسال گرمای بسیار شدیدی را تجربه می‌کنیم و افزایش شدید تبخیر باعث شده تا بر اساس آمار وزارت نیرو از ۱۰ خرداد تاکنون تراز دریاچه ارومیه حدود ۲۴ سانتی‌متر کاهش پیدا کند. هیچکس منکر بحران دریاچه ارومیه نیست و باید به این بحران پرداخته شود. اما جملاتی مانند مرگ دریاچه ارومیه که مطرح می‌شود به هیچ وجه درست نیست؛ ما در حال پشت سر گذاشتن یک تابستان خشک هستیم و به همین دلیل است که تصاویر ماهواره‌ای دریاچه نیز نگران‌کننده هستند اما با عبور از این تابستان سخت، دریاچه ارومیه جان دوباره‌ای می‌گیرد. پیش‌بینی‌های بلند مدتی اقلیمی که البته تا ۶۵ درصد درست هستند، نیز پیش‌بینی می‌کند که بارندگی در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه افزایش پیدا خواهد کرد. عملکرد ما در دهه‌های گذشته در بحث مدیریت آب و افزایش بی‌رویه سطوح کشاورزی، در کنار تعدد چاه‌های مجاز و غیرمجاز در حوضه آبریز ارومیه حفر شده، نشان می‌دهد که ما اشتباه کرده‌ایم و باید تا دیر نشده، اشتباهات گذشته را جبران کنیم.  جبران کردن این اشتباهات زمان‌بر است.

مقدار ورودی آب دریاچه ارومیه را افزایش می‌دهیم

علی سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست: یک میلیارد مترمکعب آب در دریاچه ارومیه است که تراز مناسبی به‌شمار می رود البته باید هرچه سریع‌تر تقویتش کنیم که از حق آبه دو سد کانی‌سیب و شهید کاظمی این کار حتما انجام خواهد شد. این دولت اقدامات متعددی برای تداوم روند احیای دریاچه ارومیه، از جمله تشکیل کارگروه نجات ملی دریاچه ارومیه را انجام داده است. دولت سیزدهم توانسته مهم‌ترین طرح ستاد احیا یعنی طرح انتقال «کانی‌سیب» به دریاچه ارومیه را به مرحله بهره‌برداری برساند. وضعیت خیلی روبه رشد است حتی تالاب های اقماری نیز امسال برای اولین بار آب گیری شد و حیات وحش منطقه بازگشته‌اند.

دلایل خشکیدگی دریاچه ارومیه

اولین و اصلی‌ترین دلیل خشک دریاچه ارومیه درهمه سال‌ها افزایش سطح زیر کشت است. اگر سری به این حوضه آبریز بزنید هیچ زمینی را نمی‌بینید که در آن محصولی کاشته نشده است. چند سالی است که حتی زمین های شیب‌دار نیز زیر کشت محصولاتی مانند گندم و چغندر و ... رفته است. از آسمان که به این منطقه نگاه کنید، پر است از استخرهایی که برای آبیاری زمین های کشاورزی و دیم ذخبره شده است. افزایش سطح زیر کشت با روش‌های کشاورزی غیر پایدار، وخامت وضعیت دریاچه را شدیدتر کرده است. کشاورزی هنوز به صورت غرقابی‌ صورت می‌گیرد و طرح‌های آبیاری قطره‌ای و تجمیعی که از اصلی‌ترین برنامه‌های اولیه ستاد احیای دریاچه ارومیه است در مناطق محدودی اجرایی شد.   آنچنان که مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست بارها گفته‌اند: باید به دنبال معیشت جایگزین برای کشاورزان، باغداران و افراد بهره‌بردار باشیم تا حقی از کسی ضایع نشود. تا زمانی که مدیریت منابع آب، اصلاح الگوی کشت و پلمب چاه‌های کشاورزی انجام نشود، نمی‌توانیم ادعای احیای دریاچه ارومیه را داشته باشیم. به گفته ذوالجودی معاون محیط دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در همین مسیر کانال کانی سیب نیز کشاورزان پمپ گذاشته تا آب بردارند. دوستان ما در محیط زیست استان این‌ها را چک می‌کنند اما این کار وظیفه ما نیست و باید از وزارت نیرو پیگیری شود. بر اساس قانون این وزارتخانه باید حقابه تالاب را پای تالاب تحویل دهد تا امکان برداشت حقابه وجود نداشته باشد و مطالبه ما از وزارت نیرو نیز در همین خصوص است.

آیا دریاچه امکان احیا دارد؟

در تمام سال‌هایی که بودجه‌های چند هزار میلیاردی برای دریاچه اختصاص یافت اکثریت متخصصان به مانند متولیان دولتی در دستگاه‌های اجرایی در مورد امکان‌پذیر بودن احیای دریاچه متفق القول بودند. اما همگی تحقق آن را مشروط به تصویب به موقع بودجه‌ها، راه‌اندازی همزمان پروژه‌ها و همکاری مردم می‌دانستند. اگر فاز دو و ۳ پروژه تونل انتقال آب حوضه آبریز زاب کامل شود و از آب بدست آمده برای توسعه اراضی استفاده نشود، اگر تصفیه‌ خانه‌های ۱۷ شهر اطراف دریاچه ارومیه راه‌اندازی و پساب شهرها قابلیت انتقال به دریاچه داشته باشد، اگر روش‌های کشاورزی تغییر کرده و بهره‌وری اولویت بیشتری از توسعه سطح زیرکشت بیابد، اگر کشاورزان با محدودیت منابع آبی از سر دهنه‌ها و شبکه‌های آبیاری پایاب سدها سراغ چاه‌های غیر مجاز نروند می‌توان امید داشت که روزی دریاچه ارومیه به حقابه ۳.۴ میلیارد متر مکعبی خود در سال برسد و حیات وحش دوباره به این دریاچه بازگردند.

سال	سطح (کیلومتر مربع)	حجم
۱۳۹۸	۳۱۳۳	۴.۸ میلیارد متر مکعب
۱۳۹۲	۲۳۹۰	۲.۲۳ میلیارد متر مکعب
۱۴۰۲	۵۰۰	۵۰۰ میلیون متر مکعب

حقابه دریاچه ارومیه: ۳.۴  میلیارد متر مکعب در سال

حقابه  ۱۴۰۲-۱۴۰۱ : ۸۵۰ میلیون متر مکعب

حقابه  ۱۴۰۱-۱۴۰۰: ۱.۱ میلیارد متر مکعب

حقابه تامین شده از تونل انتقال آب زاب در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱: ۱۵۰ میلیون متر مکعب

حداکثر ظرفیت پیش‌بینی شده برای انتقال آب از تونل زاب: ۶۰۰ میلیون متر مکعب

در این‌باره بیشتر بخوانید:

اتفاقی که برای دریاچه ارومیه افتاد برای تهران نیز در حال وقوع است خبر بد درباره دریاچه ارومیه؛ این دریاچه دیگر احیا نمی‌شود دریاچه ارومیه می‌تواند سالی ۱۵۰۰ میلیارد تومان درآمدزایی کند کد خبر 782600 برچسب‌ها دریاچه ارومیه خشکسالی آب و هوا - اقلیم بحران اقلیمی

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: دریاچه ارومیه خشکسالی آب و هوا اقلیم بحران اقلیمی سازمان حفاظت محیط زیست دریاچه ارومیه میلیارد متر مکعب میلیون متر مکعب میلیون مترمکعب احیای دریاچه حوضه آبریز کانی سیب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۳۴۶۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تالاب های نقده، فرصتی برای رونق اکوتوریسم

ایسنا/آذربایجان غربی تالابها به دلیل تنوع زیستی از جمله جاذبه‌های با ارزش طبیعی هستند و نقش حیاتی برای بسیاری از جانوران و پرندگان دارند.

آذربایجان‌غربی، استانی در شمالغرب کشور با آب و هوایی منحصر به فرد دارای بیش از ۴۰ تالاب فصلی و دائمی است و از بین این تالاب ها برخی به عنوان تالابی بین المللی در کنوانسیون رامسر ثبت شدند.

مجموعه تالاب‌های نقده در جنوب دریاچه ارومیه شامل تالاب حسنلو، تالاب بین المللی درگه سنگی، طالقان،تالاب سولدوز هستند که در مسیر ۸ کریدور مهاجرتی پرندگان قرار داشته و سالانه پذیرای گونه های مختلفی از پرندگان مهاجر برای استراحت هستند. 

تالاب ها به عنوان استراحتگاهی موقت برای پرندگان مهاجر علاوه بر جلوگیری از تغییر مسیر مهاجرت پرندگان، مانع از تلفات پرندگان مهاجر شده که با تامین حقابه این زیستگاهها بخش زیادی از تنوع زیستی حفظ می شود.

تالاب‌های شهرستان نقده نیز از این قاعده مستثنی نیستند که پس از دوران کم آبی دریاچه ارومیه طی سالهای گذشته، توانستند تنوع زیستی دریاچه ارومیه را حفظ کنند. این تالاب‌ها در بهار تا مرداد ماه زیستگاه پرندگان زادآور بوده و شهریور تا مهر نیز پذیرای پرندگان مهاجر هستند و درنای طناز نمونه ای از پرندگان مهاجری است که سالانه فقط ۱۰ روز در ایران دیده می شود که تالاب درگه سنگی این شهرستان استراحتگاه این پرنده زیبا است. 

حواصیل‌ها، اردک سر سفید، چنگر، فلامینگو، پلیکان، پرستوی دریایی و درنا نمونه ای از پرندگانی است که تالاب‌های شهرستان نقده را زیستگاه خود انتخاب کردند. 

در ادامه با معرفی تالاب‌های شهرستان نقده، با بخشی از اکوتوریسم منطقه آشنا می شوید. 

تالاب حسنلو

به گفته اکبر قائمی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نقده، تالاب حسنلو از تالاب‌های فصلی این شهرستان است که ۳۰۵ هکتار از آن احیا شده و عمق آن از ۸۰ سانتی متر تا ۱.۵ متر بوده که منبع تغذیه آن رودخانه گدار شهرستان است. 

این تالاب زیستگاه ۷۰ گونه پرنده از جمله چنگر، غاز و اردک سر سفید است که در فصل بهار بدلیل پوشش گیاهی آن بهترین مکان برای جوجه آوری است. 

تالاب بین المللی دُرگه سنگی

همچنین تالاب دُرگه سنگی به مساحت ۷۳۵ هکتار دارای پوشش گیاهی نی، جگن و گز است که نام این تالاب از روستایی به همین نام که در جنوب غربی آن است، اقتباس شده است. 

این تالاب زیستگاه مهمی برای پرندگان زمستان گذر، زادآور و استراحتگاه پرندگانی همچون چنگر، مرغابی ها، اردک سر سفید، فلامینگو، میش مرغ، درنا است. 

تالاب دائمی سولدوز

از دیگر تالاب‌های شهرستان نقده تالاب دائمی سولدوز به مساحت ۴۵۰ هکتار دارای پوشش گیاهی نی، جگن، گز است که پرندگانی همچون پلیکان سفید، قوی فریاد کش، حواصیل خاکستری، پرستوی دریایی و فلامینگو در این تالاب زیست می کنند. 

در این تالاب با ایجاد امکانات زیرساختی، زمینه حضور گردشگران را برای استفاده از این طبیعت زیبا فراهم شده است.

تامین حقابه ۱۱ تالاب اقماری پارک ملی دریاچه ارومیه

مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی از تامین حقابه ۱۱ تالاب اقماری پارک ملی دریاچه ارومیه در سال آبی جاری خبر داد.

سعید شهند ۶ اردیبهشت ماه، در حاشیه بازدید از تالاب سولدوز شهرستان نقده در جمع خبرنگاران گفته بود: طی سال آبی جاری، ۷۷ میلیون مترمکعب حقابه ۱۱ تالاب اقماری پارک ملی دریاچه ارومیه رهاسازی شد که ۱۳ میلیون مترمکعب بیشتر از میزان حقابه مصوب رهاسازی‌شده است. 

وی با بیان اینکه پس از ۲۰ سال تالاب‌های درگه سنگی، طالقان، قوپی بابا علی و گرده قیط و ممیند آبگیری شده است، گفت: امسال نیز همانند سال گذشته وضعیت زیست محیطی تالاب‌های اقماری پارک ملی دریاچه ارومیه مطلوب است و با شرایط موجود شاهد تنوع زیستی و گونه‌ای در این تالاب‌ها هستیم. 

شهند اظهار کرد: طبق برنامه‌ریزی انجام شده تابستان امسال نیز حقابه ۳ تالاب شورگل حسنلو، سولدوز و کانی برازان تامین خواهد شد.

رئیس اداره حفاظت و احیای تالاب‌های آذربایجان‌غربی نیز با بیان اینکه تالاب درگه سنگی نقده از اواخر تیرماه بهترین مکان برای استراحت و تغذیه فلامینگوها است، ادامه داد: این تالاب طی سال گذشته پذیرای بیش از ۱۵ هزار قطعه فلامینگو بود.

لیدا شجاعی فر در حاشیه بازدید از تالاب درگه سنگی شهرستان نقده در جمع خبرنگاران گفته بود: این تالاب از نظر وسعت بزرگترین تالاب شهرستان است که تالاب‌های سولدوز، آق قلعه(شورگل حسنلو)، یادگارلو و طالقان... به ترتیب در رتبه‌های بعدی تالاب‌های شهرستان نقده از نظر وسعت قرار دارند. 

وی با بیان اینکه تالاب درگه سنگی بیشترین حجم آب را در بین تالاب‌های فصلی این شهرستان دارد، گفت: آبگیری تالاب بین المللی درگه سنگی با بیش از ۶۰۰ هکتار که در ۲۵ کیلومتری شهرستان نقده واقع شده از اواخر آذر ماه سال گذشته آغاز شده و بیش از ۸ میلیون مترمکعب آب داخل تالاب رها شده است.

شجاعی فر با بیان اینکه منبع تغذیه این تالاب رودخانه گدار است، افزود: طی سالهای گذشته این تالاب در طول فصل تابستان خشک می‌شد اما امسال پیش بینی می‌شود با این حجم آبگیری انجام شده، خشک نشود. 

وی اظهار کرد: این تالاب بدلیل داشتن منبع غذایی عالی زیستگاه مهمی برای زمستان گذرانی، زادآوری و استراحت پرندگان است.

شجاعی فر خاطر نشان کرد: چنگر، مرغابی ها،اردک سرسفید،میش مرغ و فلامینگوها از پرندگان شاخص این تالاب هستند. همچنین در طول فصول بهار و پاییز پذیرای پرندگان مهاجر بسیاری است. 

رئیس اداره حفاظت و احیای تالاب‌های استان گفت: پوشش گیاهی عمده این تالاب شامل بیشه زار، انبوه گز، نی و جگن و گیاهان مرتعی است، همچنین پوشش گیاهی بخش قابل توجه بخش جنوبی تالاب، تنوع و کثرت فیتوپلانکتون‌ها و گونه‌های جانوری بی مهرگان در آب این تالاب نظیر انواع بنتوزها و زنو پلانکتون‌ها، زیستگاه بسیار مناسبی را برای پرندگان آبزی و کنار آبزی به وجود آورده است. 

به گزارش ایسنا، توجه به احیا و حفاظت از تالاب‌ها فرصتی مغتنم برای حفظ تنوع زیستی و رونق اکوتوریسم در آذربایجان غربی است که می طلبد برای معرفی بیشتر تالاب‌ها و طبیعت زیبای آن، زیرساخت گردشگری در این حوزه بیش از این توسعه یابد. 

انتهای پیام